Martin
Šulík, hakkını verebildiğimiz bir yönetmen değil. Versek daha mı iyi olurdu onu
da bilmiyorum. Böyle biraz saklı kalması daha güzel sanki. Zahrada ya da Krajika
gibi filmlerini bilen, seven çok insan var. Gerçeklikle bağları zayıf, çoğu
zaman masala meyleden işlerini dikkatle takip eden insan sayısı hiç de az değil.
Ama
bir de bu Slovak beyefendinin 90’lı yılların başında çektiği çok hüzünlü,
buradan Çin’e kadar hüzünlü bir filmi var: Sevdiğim Her Şey (Všetko čo mám rád)
Bu
filmi ilk izlediğim günü çok iyi hatırlıyorum. Lisedeydim. Cnbc-e’de Geceyarısı
Sineması olması lazım, öyle bir kuşak vardı. Ama adının vadettiği gibi korku ya
da gerilim filmleri olmazdı. Ne bileyim, hafif erotik, fantastik ve bolca art
house filmler olurdu. Bir hafta Ken Russell filmi varken diğer hafta Tsai
Ming-liang’in The River’ını koyarlardı mesela. İşte Sevdiğim Her Şey de bir
cumartesi gecesi bu kuşakta öyle başlamıştı.
Martin
Šulík’i Zahrada’dan bildiğim için bu filmi de epey heyecanla beklemiştim.
Başladığında ise bir liseli olarak boyumu aşan bir hüzünle karşı karşıya olmanın sevincini
yaşamıştım. Tipik bir Sulik filmi gibi bölümler halinde ilerleyen ve her bölümün
sonunda iç acıtan bir müziğin çalıp sahnenin karardığı Sevdiğim Her Şey,
gidememek üzerine yapılmış en güzel eserlerden biri.
Bir
İngiliz ile sevgili olan Tomás, onunla birlikte İngiltere’ye gitmeyi ister ama
eski karısı, ailesi ve çocukları onu bırakamamaktadır. Özellikle eski karısı ve
oğlunun ona epey ihtiyacı vardır. Pek yemek yemeyen aslında hiç yemek yemeyen
ve aslında kendisini bağlayan şartlar dışında hayattan keyif de alabilen Tomás,
kararsızlıklar içinde günlerini geçirir. Bir
taraftan oğluna, eski karısına ve ailesine kızgındır çünkü gitmek istemektedir.
Ama bir taraftan sevgilisine de kızgındır çünkü bir anda hiç de aklında olmayan bir
fırsat sunmuştur ona.
Fırsatlar
sandığımız gibi her zaman mutlu etmez bizi. O fırsatı kaçırmak ya da
değerlendirmek de insanı mutsuz eden bir süreçtir aslında. Bu tip durumlarda o
kararsızlığı yaratan fırsatın ortaya çıkıp varolan düzeni bozmasına da çok
öfkeleniriz. Tomás da aslında içten içe böyle bir öfkeye sahip. Hem bu fırsata,
hem fırsatı yaratan sevgilisine hem de bu fırsatı kendi kararıyla
değerlendirmesine engel olan ailesine kızgındır. Elbette kendine de. Bazen bu
kızgınlığı özellikle oğluna karşı fiziksel bir tepkiye kadar dönüşür. Bir yerden sonra Tomás bir şeyi fark eder. Gitse de
kalsa da birilerini bırakacaktır ve sonunda elbette geriye “yine biraz hüzün
kalacaktır.”
Saf
hüznün, kederin ve gelip geçiciliğin yarattığı boşluğun izleri var bu filmde.
Ozu filmlerinden aşina olduğumuz “her şeyin gelip geçiciliğinin” yarattığı keder
bu filme de sinmiştir Keşfedilmemesi ve çok bilinmemesi de aslında filmin bu saf hüznünü görünür kılıyor. 1992'den bir Slovak filmi adeta hüznün uzun çağına hoş geldiniz diyor. Hoş bulduk Martin bey, hoş bulduk.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder